Urządzenia nawigacyjne

CZĘŚĆ I SAMOSTERY

Wstęp

Rozdział I. Wiadomości podstawowe

1. Urządzenia sterowe
2. Właściwości sterownicze statku
3. Utrzymywanie statku na prostej drodze
4. Zasada działania samosteru

Rozdział II. Typy samosterów

1. Samoster AEG
2. Samoster Funkwerk Köpenick
3. Samoster produkcji polskiej ISI
4. Samoster ARI

CZĘŚĆ II KOMPASY MAGNETYCZNE

Wstęp

Rozdział I. Okrętowy kompas magnetyczny

1. Kociołek wraz z układem kierującym
2. Właściwości układu kierującego
3. Szafka kompasowa
4. Rodzaje kompasów okrętowych
5. Błędy własne kompasu
6. Pole magnetyczne statku i jego Wpływ na wskazania kompasu
7. Kompensacja dewiacji
8. Ustawienie kompasu
9. Konserwacja kompasu

Rozdział II. Kompas łodziowy

Rozdział III. Namierniki

1. Namiernik przeziernikowy
2. Namiernik lunetkowy
3. Namiernik Thomsona
4. Pelorus albo tarcza azymutalna

CZĘŚĆ III. KOMPASY ŻYROSKOPOWE

Rozdział I. Wiadomości podstawowe

1. Wstęp
2. Żyroskop
3. Zachowanie się żyroskopu swobodnego ustawionego na podstawie nieruchomej względem Ziemi
4. Ruch precesyiny żyroskopu

Rozdział II. Przekształcanie żyroskopu swobodnego w kompas żyroskopowy

1. Wstęp
2. Zastosowanie naczyń rtęciowych
3. Żyroskopowe tłumienie wahań głównej osi żyroskopu
4. Obniżenie środka ciężkości zespołu żyroskopowego
5. Olejowe tłumienie wahań głównej osi zespołu żyroskopowego

Rozdział III. Praca kompasu żyroskopowego na statku

1. Dewiacja prędkościowa
2. Dewiacja inercyjna
   Wpływ przyspieszę powstających podczas manewru statku na prace kompasu żyroskopowego
   Dewiacja inercyjna pierwszego rodzaju
   Dewiacja inercyjna drugiego rodzaju
3. Wpływ kołysania statku na prace kompasu żyroskopowego

Rozdział IV. Budowa kompasów żyroskopowych

1. Wstęp
2. Budowa kompasu głównego
   Kula żyroskopowa
   Kula nienaśladująca
   Części nieruchome kompasu głównego
3. Chłodzenie kompasu głównego
   Chłodzenie woda
   Chłodzenie powietrzem
4. Zasada wskazywania kursu
5. Powtarzacze kursu
6. Wykreślacz kursu
7. Zasilanie kompasu
8. Urządzenia kontrolne i sygnalizacyjne

Rozdział V. Kompas Lyroskopowy Kurs-3

1. Ogólny opis kompasu
2. Budowa kompasu głównego
3. Zasilanie kompasu
4. Przyrządy sygnalizacyjne i kontrolne
5. Przekazywanie wskazań kursu

Rozdział VI. Kompas żyroskopowy Anschütz Standard III

1. Ogólny opis kompasu
2. Budowa i działanie kompasu głównego
3. Kompas żyroskopowy Anschütz z powtarzaczami kursu
4. Zasilanie kompasu

Rozdział VII. Kompas 2yroskopowy Plath KrK-55

1. Ogólny opis kompasu
2. Budowa i działanie kompasu głównego
3. Skrzynka kontrolna
4. Wykreślacz kursu
5. Zasilanie kompasu

Rozdział VIII. Kompas żyroskopowy Navigat

1. Ogólny opis kompasu
2. Budowa i działanie kompasu głównego

Rozdział IX. Kompas Lyroskopowy Amur-2

1. Ogólny opis kompasu
2. Budowa i działanie kompasu głównego

CZĘŚĆ IV LOGI

Wstęp

Rozdział I. Logi mechaniczne

1. Zasada działania logów mechanicznych
2. Log. zaburtowy
3. Log zaburtowy ze wskaźnikiem elektrycznym
4. Eksploatacja logu
5. Log mechaniczny Czernikiejewa

Rozdział II. Logi ciśnieniowe

1. Zasada pracy logów ciśnieniowych
2. Log ciśnieniowy z mechaniczna kompensacja
3. Log ciśnieniowy z elektromagnetyczna kompensacja
4. układ hydrauliczny logu ciśnieniowego

Rozdział III. Log ciśnieniowy typu SAL-Selsyn

1. Uwagi ogólne
2. Rurka Pitota
3. Przyrząd centralny
4. Wskaźniki prędkości i liczniki przebytej drogi
5. Skrzynka kontrolna i przetwornica

Rozdział IV. Log ciśnieniowy typu MGE-25

1. Uwagi ogólne
2. Zawór denny i rurka Pitota
3. Przyrząd centralny
4. Wskaźniki prędkości i liczniki przebytej drogi
5. Skrzynka kontrolna i przetwornica

Rozdział V. Regulacja logu ciśnieniowego z mechaniczna kompensacja

1. Uwagi ogólne
2. Regulacja logu SAL
3. Regulacja logu MGE-25
4. Eksploatacja logów ciśnieniowych

CZĘŚĆ V ECHOSONDY

Rozdział I. Wstęp

1. Współczesne sondowanie morskie
2. Pojęcia podstawowe
3. Eksploatacyjna klasyfikacja echosond
4. Podstawowy układ echosondy

Rozdział II. Przetworniki

1. Zjawisko magnetostrykcji
2. Przetworniki echosond
3. Budowa przetworników tłokowych
4. Budowa przetworników toroidalnych
5. Montaż przetworników echosond pionowych
6. Montaż przetworników echosond poziomych i specjalnych
7. Uwagi o montażu przetworników

Rozdział III. Generatory

1. Impulsatory przepięciowe
2. Generatory lampowe

Rozdział IV. Wzmacniacze

1. Charakterystyka ogólna
2. „Biała linia"
3. Odbiór głośnikowy
4. Wyjście wzmacniacza

Rozdział V. Wskaźniki

1. Wstęp
2. Zakresy sondowania i częstotliwość impulsowania
3. Pomiar odległości
4. Silnik i jego regulacja
5. Zakresy i podzakresy sondowania
6. Wskaźniki graficzne
   Części główne
   Papier restauracyjny
   Wskaźnik z pisakiem nieporuszającym się po luku
   Wskaźnik z pisakiem poruszającym się po linii prostej
7. Ichtioskopy
   Zasada działania
8. Wskaźniki błyskowe
   Opis konstrukcji
9. Wskaźniki cyfrowe
   Opis ogólny

Rozdział VI. Zasilacze

Rozdział VII. Rozprzestrzenianie się fal dźwiękowych w morzu

1. Fale dźwiękowe

1. Rozrzedzenie energii i tłumienie fali
2. Charakterystyka promieniowania
3. Prędkość dźwięku w wodzie morskiej
4. Zjawisko Dopplera
5. Wpływ zanieczyszczeń w wodzie morskiej
6. Odbijanie się i przenikanie dźwięku
7. Uwagi o strukturze i indykacji ech

CZEŚĆ VI. RADIONAMIERNIKI

Rozdział I. Wstęp

1. Radiowy kat kursowy i radionamiar
2. Radiolatarnie
3. Fale elektromagnetyczne
4. Radionamierniki
5. Dokładność radionamiarów
6. Dokładność określenia pozycji statku

Rozdział II. Rozchodzenie się fal radiowych

1. Fale przyziemne
   Pole wytwarzane przez pionowy dipol
   Rozchodzenie się fal przyziemnych
   Polaryzacja fal przyziemnych
2. Fale jonosferyczne
   Budowa jonosfery
   Rozchodzenie się fal jonosferycznych
   Wpływ pola magnetycznego Ziemi. Polaryzacja fal jonosferycznych
3. Odbiór fal przyziemnych i fal jonosferycznych

Rozdział III. Anteny ramowe

1. Uwagi ogólne
2. Antena ramowa
   Zasada działania radionamierników z obrotowa antena ramowa
   Konstrukcja anteny ramowej
   Obwód antenowy
3. Odbiór za pomocą anteny bezkierunkowej i anteny ramowej
   Antena bezkierunkowa
   Równoczesny odbiór za pomocą anteny bezkierunkowej i anteny ramowej
   Wyznaczanie strony
   Efekt antenowy i sposoby jego eliminacji
4. Krzyżowa antena ramowa i goniometr
   Zasada pracy goniometru
   Błędy namiarów wprowadzane przez goniometr
   Efekt antenowy i wyznaczanie strony w radionamiernikach z krzyżowymi antenami ramowymi
5. System Adcock i układ ram rozstawnych
6. Bled występujące przy namierzaniu antenami ramowymi
   Błędy polaryzacji. Nony efekt
   Błędy brzegowe
7. Uwagi praktyczne o błędach spowodowanych odbiorem fali jonosferycznej

Rozdział IV. Radiodewiacja

1. 1. Promieniowanie wtórne
2. Radiodewiacja wywołana przez przedmioty metalowe mające charakter anteny otwartej
3. Radiodewiacja wywołaną przez przedmioty metalowe mające charakter anteny ramowej
4. Radiodewiacja wywołana przez kadłub statku i jego przechyły
5. Radiodewiacja całkowita
6. Kalibracja radionamiernika
7. Elektryczna kompensacja radiodewiacji
8. Mechaniczna kompensacja radiodewiacji

Rozdział V. Radionamierniki akustyczne

1. Uwagi ogólne
2. Radionamierniki z obrotowa antena ramowa
3. Radionamiernik typu OK-102
4. Radionamierniki z krzyżowa antena ramowa
5. Radionamiernik typu OG-131
6. Rozdział VI. Radionamierniki optyczne
7. Uwagi ogólne
8. Wskaźnik optyczny odbiornika Telegon III
9. Radionamierniki optyczne z przyrządem wskazówkowym
10. Dwukanałowe radionamierniki optyczne z lampa oscyloskopowa
11. Radionamierniki optyczne wykreślające charakterystykę kierunkowa jednokanałowe
12. Radionamierniki automatyczne
    Radionamierniki automatyczne z nieruchomymi antenami ramowymi
13. Radionamierniki automatyczne z antena ramowa naprowadzana na minimum sygnalu
    Radionamierniki automatyczne z obrotowa antena ramowa lub cew-ka goniometru

CZESC VII. CONSOL I CONSOLAN

Wstęp

Rozdział I. Siatka linii pozycyjnych

Rozdział II. Określanie linii pozycyjnej

Rozdział III. Dokładność określenia linii pozycyjnej

CZESC VIII. RADARY

Wstęp

Rozdział I. Zasady radiolokacji nawigacyjnej

1. Pomiar odległości
2. Pomiar kierunku
3. Zasięg radaru
4. Wpływ krzywizny Ziemi i refrakcji mikrofal na zasięg radaru
5. Wpływ odbić od powierzchni Ziemi
6. Wpływ opadów atmosferycznych
7. Cienie radarowe i sektory martwe

Rozdział II. Budowa radaru.

1. Ogólny opis działania radaru
2. Czasoster
3. Nadajnik
4. Modulator
5. Falowody
6. Przełącznik nadawanie-odbi6r
7. Urządzenia antenowe
8. Odbiornik
9. Wskaźnik
10. Układ sprzężenia z antena
11. Układy pomocnicze
12. Zorientowanie obrazu na ekranie radaru
13. Przedstawienie ruchu na ekranie radaru
14. Układy zasilania

Rozdział III. Kierunki usprawnień w radarach nawigacyjnych

1. Rzutnik refleksyjny
2. Wskaźnik fotograficzny
3. Automatyczny nakreślacz ruchu względnego
4. „Pamięciowa" lampa oscyloskopowa
5. System miedzyłączeniowy
6. Tranzystoryzacja radarów

Rozdział IV. Instalacja radaru na statku

1. Rozmieszczenie poszczególnych bloków radaru
2. Sprawdzanie radaru po zainstalowaniu na statku
3. Wpływ pracy radaru na inne przyrządy nawigacyjne

Rozdział V. Obsługa i eksploatacja radarów

1. Włącznik główny radaru
2. Przełącznik „pogotowie-praca"
3. Włącznik anteny
4. Regulacja jasności
5. Regulacja wzmocnienia
6. Regulacja ostrości
7. Zasięgowa regulacja wzmocnieni
8. Rozróznialnik
9. Przełącznik długości impulsów
10. Centrowanie obrazu
11. Strojenie
12. Wielkość i kształt zobrazowania obiektów na ekranie radaru

Rozdział VI. Dziennik pracy radaru

Rozdział VII. Radary najczęściej spotykane na polskich statkach

1. Radar nawigacyjny RN-231
2. Radar nawigacyjne Kelvin Hughes seria 14
3. Radary nawigacyjne Decca 707 i 909 TM

CZĘŚĆ IX. DECCA I LORAN

Wstęp

Rozdział I. System Decca

1. Zasady ogólne
2. Identyfikacja pasów hiperbolicznych
3. Niektóre dane techniczno-eksploatacyne oraz charakterystyka systemu

Rozdział II. Morski odbiornik Decca Navigator Mk5

1. Opis ogólny
2. układ antenowy
3. układ blokowy odbiornika
4. Wzmacniacze czestotliwosci radiowej
5. Powielacze czestotliwosci i wzmacniacze harmonicznych
6. Dyskryminatory fazowe
7. Stopnie wisciowe i dekometry
8. układ kontrolny
9. Przycisk próbny
10. Identyfikacja pasów hiperbolicznych
11. Zasilanie
12. Eksploatacja odbiornika

Rozdział III. Morski odbiornik Decca Navigator Mk12

1. Opis ogólny
2. układ ideowy odbiornika
3. Identyfikacja pasów metoda Mk10
4. Przełączanie na odbiór sygnałów identyfikacyjnych
5. układ kontrolny
6. Obwody i regulatory pomocnicze
7. Eksploatacja odbiornika
   Korzystanie z łańcuchów typu Mk10 (przyrostek MP)
   Korzystanie z łańcuchów typu Mk5 (przyrostek V)

Rozdział IV. Samoczynny wykreślacz przebytej drogi Decca Navigator typ 350

1. Opis ogólny
2. Zasady działania wykreślacza
3. Eksploatacja wykreślacza drogi

Rozdział V. System Loran

1. Zasady ogólne
2. Identyfikacja stacji nadawczych
3. Funkcja zespołu odbiorczego
4. Dokładność i strefy zasięgu
5. Charakterystyka eksploatacyjna systemu

Rozdział VI. Morski odbiornik loranowy - Edo model 262 A

1. Opis ogólny
2. Opis funkcjonalny
3. Układ odbioreczy
4. Obwody liczące
5. Sterowanie czasowe
6. Separator odchylania
7. Obwody opóźniające
8. Regulacja częstotliwości
9. Eksploatacja odbiornika
10. Identyfikacja fal przyziemnych i odbitych
11. Dopasowanie impulsów

CZESC X. PRZYRZADY METEOROLOGICZNE

Wstęp

Rozdział I. Przyrządy do pomiaru ciśnienia atmosferycznego

1. Barometr rtęciowy
2. Aneroid
3. Barograf

Rozdział II. Termometry i psychrometry

1. Termometr do pomiaru temperatury powietrza
2. Termometr procowy
3. Psychrometr
4. Termometr wodny

Rozdział III. Wiatromierze

1. Anemometr Robinsona
2. Anemotachometr
3. Wyznaczanie wiatru rzeczywistego

Rozdział IV. Urządzenia faksymilowe

BIBLIOTEKA NAWIGATORA jest serią książek fachowych z zakresu wiedzy zawodowej oficera pokładowego floty transportowej, rybackiej i pomocniczej. Dzieła okazujące się w tej serii tworzą podręczny księgozbiór oficera pokładowego, służąc zarazem jako podręczniki pomocnicze w szkołach morskich.

W serii Bibliotek Nawigatora ukazały się następujące książki:
1. "Astronawigacja" A. Ledóchowski
2. "Konserwacja statku" K. Jurkiewicz
3. "Ratownictwo morskie" tom. I Ratowanie ludzi i mienia
4. "Urządzenia nawigacyjne" praca zbiorowa
5. "Walka z pożarami na statkach" Z. Grzywaczewski
6. "Morskie pomoce nawigacyjne" S. Gorazdowski
7. "Dewiacja i kompensacja kompasu magnetycznego" Bronisław Gładysz
8. "Podstawy nawigacji morskiej" J. Giertowski, T. Meissner
9. "Międzynarodowy kod sygnałowy" praca zbiorowa